شرح خدمات طرح جامع تفصیلی برای شهرهای کوچک

شرح خدمات طرح جامع تفصیلی شهرهای کوچک که برای شهرهای با جمعیت کمتر از 200 هزار نفر تهیه می‌شود در چهار بخش کلی به شرح ذیل تهیه شده است:

شرح خدمات طرح جامع تفصیلی شهرهای کوچک :

قسمت اول: تعیین و بررسی حوزه خدمات‌گیر روستایی برای تدقیق موقعیت و نقش شهر

در این مرحله از اطلاعات طرح‌های فرادست ناحیه‌ای مصوب یا در دست تهیه استفاده می‌گردد:

1- تعیین روستاهای خدمات‌گیر مستقیم روزانه از شهر
2- چگونگی عملکردهای اصلی اقتصادی روستاهای خدمات‌گیر
3- نحوه توزیع جمعیت در روستاهای خدمات‌گیر
4- شناخت کمبودهای تاسیسات زیربنایی، خدمات رفاهی و تجهیزات روستاهای خدمات‌گیر
5- تعیین حریم شهر و پهنه‌بندی آن

قسمت دوم: بررسی و شناخت شهر و استنتاجات حاصل از آن

1- خصوصیات اقلیمی و زیست محیطی شهر

1-1- مکان‌ها و فرصت‌های گردشگری، شناخت ارزش‌های زیست محیطی و مواهب طبیعی شهر و حریم آن
1-2- موقعیت جغرافیایی شهر و حریم (عوامل طبیعی، عوارض زمینی، وضع توپوگرافی، شیب‌های اصلی موثر در طرح و منطقه‌بندی آن‌ها در سطح شهر و اطراف آن، و همچنین سایر عوامل جغرافیایی محدودکننده و یا تسهیل‌کننده توسعه کالبدی شهر)
1-3- مسائل زمین‌شناسی (جنس خاک، نوع اراضی و پوشش گیاهی، زمین‌لغزش و زلزله، سیل و سایر حوادث غیرمترقبه)
1-4- منابع سطحی و زیرزمینی آب و نحوه تامین آن در شهر و سیستم حرکت و دفع آب‌های سطحی و وضعیت مسیل‌ها و رودخانه‌ها در شهر
1-5- هواشناسی (دما، رطوبت، باد، تابش آفتاب)

2- خصوصیات جمعیتی و اجتماعی شهر

2-1- خصوصیات جمعیتی و ترکیب و تحولات آن (وضع جمعیت در گذشته و حال، میزان و وضعیت مهاجرت، جنس، گروه‌های سنی، بعد خانوار، سواد، شاغلین و غیره)
2-2- تراکم جمعیت در شهر و تغییرات آن در مناطق و محلات مختلف
2-3- خصوصیات اجتماعی و فرهنگی شهر و محلات آن و چگونگی تاثیر آن‌ها در توسعه کالبدی شهر

3- خصوصیات اقتصادی

3-1- اوضاع کلی اقتصادی شهر، میزان تولید آن در هر یک از بخش‌های اقتصادی (صنعت، کشاورزی، خدمات)
3-2- جمعیت فعال، اشتغال و بیکاری در بخش‌های مختلف اقتصادی
3-3- ارزش زمین و ساختمان‌های مسکونی و غیرمسکونی و تغییرات آن‌ها در مناطق مختلف شهر و عواملی که در این تغییرات نقش تعیین کننده دارند.
3-4- شاخص‌های سرمایه‌گذاری بخش عمومی، خصوصی، تعاونی و دولتی در زمینه مسکن
3-5- مسائل و امکانات مالی، اعتباری، فنی و اداری شهرداری و سایر سازمان‌های موثر در عمران شهر در صورت وجود
3-6- چگونگی مشارکت مردم در فعالیت‌های عمرانی شهر

4- خصوصیات کالبدی

4-1- ارزیابی طرح‌های هادی یا جامع و تفصیلی مصوب قبلی شهر و محدوده‌ها و نتایج آن‌ها
4-2- دورنمای شهر (فرم شهر، سیما، منظر، توده و حجم)
4-3- نحوه استفاده از اراضی شهر بر حسب کاربری‌های مختلف موجود و محاسبه سطوح، درصد و سرانه آن‌ها در کل شهر
4-4- نحوه توزیع خدمات (آموزشی، بهداشتی، فضای سبز، خرده‌فروشی و غیره) در سطح شهر، با در نظر گرفتن گنجایش و شعاع دسترسی هر یک از خدمات
4-5- تاریخچه، علل پیدایش، روند رشد و توسعه کالبدی شهر و محلات آن از ادوار گذشته تا کنون
4-6- دانه‌بندی بافت‌های شهر
4-7- ریخت‌شناسی ادواری معماری شهر
4-8- ساختار و سازمان شهری همراه با تعیین محدوده محلات مختلف شهر و چگونگی روابط آن‌ها با یکدیگر
4-9- پدافند غیرعامل و نیازهای کالبدی آن در شهر و حریم آن
4-10- بررسی تراکم و طبقات ساختمانی در مناطق، نواحی و محلات مختلف شهر
4-11- وضعیت کلی ساختمان‌های مسکونی در مناطق مختلف شهر با توجه به شاخص‌های کمی و کیفی مالکیت، نمای ساختمان، نوع مصالح، کیفیت و قدمت ساختمان (قابل استفاده، نوساز، مرمتی، تخریبی)، تجهیزات و تاسیسات بهداشتی، جهت استقرار بنا در زمین وغیره
4-12- مالکیت اراضی در شهر، با تفکیک نوع مالکیت دولتی، خصوصی و عمومی (شهرداری، اوقاف) و تاثیرات آن در شهر
4-13- اخذ اطلاعات مربوط به بافت‌ها، بناها، محوطه‌های تاریخی و حرایم و ضوابط و طرح‌های مربوط به آن‌ها
4-14- خصوصیات، موقعیت، گنجایش و کیفیت مراکز و شبکه‌های تاسیسات شهری (آب، فاضلاب، برق، مخابرات، اینترنت، گاز و….) سرانه‌ها، کمبودها، محدودیت‌ها و امکانات آن‌ها
4-15- وضع کمی و کیفی تاسیسات شهری (ایستگاه‌های سوخت‌گیری، مجتمع‌های خدماتی – رفاهی یا بین‌راهی، کشتارگاه، غسالخانه، گورستان، دفع پسمانده‌های جامد، آتشنشانی و غیره) کمبودها و مشکلات و امکانات موجود در این زمینه
4-16- برآورد کمبودها و نیازهای عمرانی شهر در زمینه مسکن، تاسیسات زیربنایی، خدمات رفاهی و سایر کارکردهای اصلی شهر
4-17- نظام سلسله‌مراتب شبکه راه‌های درون شهری و برون شهری و ارتباط آن با عملکردهای شهری از لحاظ شبکه‌بندی خیابان‌ها، تقاطع‌ها، میادین، کمربندی و معابر پیاده و مسیرهای دوچرخه
4-18- نقش کارکردی معابر (تفریحی، عبوری با اولویت پیاده یا سواره و غیره)
4-19- مسائل مربوط به عبور و مرور عمومی و خصوصی درون شهر و برون شهر (سیستم ارتباطی، حجم، کیفیت، نحوه کنترل، مشکلات مربوط به نقاط و گره‌های رفت و آمد، تعداد وسایل نقلیه عمومی و خصوصی، تعداد تصادفات، حجم عبور و مرور در مسیرهای اصلی و نقاط بحرانی و غیره)
4-20- ارزیابی امکانات رشد کالبدی و توسعه شهر
4-21- جمع آوری و بررسی نقشه‌های مصوب تفکیک اراضی، طرح‌های مصوب قبلی و طرح نقشه‌های مربوط به معابر و فضاهای شهر و به هنگام کردن نقشه‌ها بر اساس پروانه‌های صادره شهرداری
4-22- بررسی و برداشت دقیق شبکه خیابان‌ها تا حد کوچه‌های دسترسی موجود (طول، عرض، سطح مفید، مقطع عرضی، درصد شیب و نوع پوشش آن‌ها)
4-23- تهیه دستورالعمل‌های لازم برای کادر فنی شهرداری و سایر مجریان و نظارت کنندگان بر اجرای طرح‌ها و برنامه‌های پیشنهادی

قسمت سوم: ارائه پیشنهادات

1- تعیین عملکرد و نقش غالب اقتصادی شهر، پیش‌بینی نقش و روند توسعه اقتصادی شهر در آینده بالاخص با رویکرد استراتژی توسعه اقتصادی درون‌زا و نیز برنامه‌های آتی دولت و سازمان‌های محلی یا بخش خصوصی در توسعه اقتصادی شهر همراه با تعیین میزان سرمایه‌گذاری لازم در هر بخش
2- احتمالات رشد و پیش‌بینی‌های جمعیت شهر در آینده
3- تعیین الگوی توسعه و محدوده شهر
4- پیش‌بینی امکانات مالی و فنی شهرداری در آینده، و امکانات افزایش درآمدها و تامین اعتبارات عمرانی، توسط شهرداری و سایر سازمان‌های موثر در عمران شهر
5- پیش‌بینی نیازهای عمرانی شهر در زمینه رفع کمبودهای مسکن، تاسیسات زیربنایی، خدمات رفاهی و سایر کارکردهای اصلی شهر
6- تدوین ایده کلی یا الگوی مرتبط با فضای سبز، فضاهای باز و مکان‌های گردشگری و دفاع غیرعامل در شهر
7- پیش‌بینی مکان و نحوه ایجاد یا توسعه تجهیزات شهری (کشتارگاه، غسالخانه، گورستان، سیستم دفع زباله، آتش‌نشانی و غیره)
8- برنامه عمرانی کوتاه مدت (5 ساله) و میان‌مدت (10 ساله) مربوط به شهرداری و سایر سازمان‌های شهری، مانند آموزش و پرورش، بهداری و غیره
9- پیشنهادهای اصلاحی لازم در مورد برنامه 5 ساله و 10 ساله عمرانی شهر برای تحقق اهداف طرح
10- برنامه‌ریزی کاربری اراضی شهر (کاربری‌‌‌های پیشنهادی)

قسمت چهارم: اسناد اصلی طرح

– نقشه ساختار و سازمان فضایی و الگوی پیشنهادی توسعه شهر 1:10000
– نقشه محدوده و حریم شهر 1:10000
– نقشه کاربری اراضی پیشنهادی 1:2000
– نقشه شبکه خیابان‌ها و معابر پیشنهادی شهر تا حد کوچه‌های دسترسی به مقیاس 1:2000
– گزارش ضوابط و مقررات طرح برای پهنه‌بندی‌های حریم، کاربری‌های زمین شهر، تراکم، ارتفاع، تعداد طبقات، تفکیک زمین، نمای ساختمانی، احداث بنا، معابر، فضاهای شهری، فعالیت‌های آموزشی، فرهنگی، خدماتی و غیره
– گزارش تعیین اولویت‌ها و امکانات و تامین پیش‌بینی نیازهای آتی شهر در دوره‌های برنامه‌ریزی پنج‌ساله و دهساله
– لیست طرح‌های موضعی ـ موضوعی شهر با تعیین مرجع تهیه کننده و تصویب‌کننده، زمان‌بندی، رویکرد تهیه و اولویت‌بندی تهیه هر یک از آنها
– فرم دستور نقشه پروانه ساختمانی شهرداری بر اساس پیشنهادات طرح حاضر