شرح خدمات طراحی شهری خیابان

دو نمونه شرح خدمات طراحی شهری خیابان که یکی به صورت عمومی و یکی برای خیابان فدائیان اسلام شهر مشهد هست با فرمت PDF و Word ارائه شده است.

شرح خدمات طراحی شهری خیابان فدائیان اسلام شهر مشهد :

الف- مرحله اول: تعیین اهداف مقدماتی و شناخت و تحلیل

در مرحله اول شناخت و تحلیل در سه سطح حوزه فراگیر، حوزه بلافصل و حوزه مداخله مستقیم تهیه می‌شود.
• منظور از حوزه مداخله مستقیم، فضای شهری مورد طراحی است که تمام عملیات عمرانی اجرایی در آن انجام می‌پذیرد و به عبارتی بودجه تخصیص یافته در این حوزه هزینه می‌شود.
• منظور از حوزه بلافصل، حوزه پیرامون فضای شهری مورد نظر است، که بر فضای شهری تاثیر مستقیم دارد. این حوزه، مورد مداخله مستقیم قرار نگرفته، فقط تاثیر و تأثرات طرح بر آن مورد کنترل قرار می‌گیرد. تصمیم‌سازی در مورد این حوزه فقط برای مهار توسعه‌های بی‌رویه‌ای است که باعث تنزل کیفیت در فضای شهری مورد طراحی می‌باشند. در حقیقت طراحی و برنامه‌ریزی حوزه بلافصل جزو خدمات مشاور نمی‌باشد.
• منظور از حوزه فراگیر، حوزه‌ای است که بطور غیر مستقیم بر فضای شهری یا بر وجهه آن تاثیر می‌گذارد. مطالعه حوزه فراگیر صرفاً بخاطر شناسایی نقش فضای شهری مورد نظر در این حوزه بوده و هیچ‌گونه تصمیمی درباره آینده حوزه فراگیر گرفته نمی‌شود.

1- تعیین و تبیین اهداف مقدماتی و تدقیق شرح خدمات

1-1- بررسی پیشنهادها و برنامه‌های طرح‌های فرادست و مصوب.

1-1-1- بررسی نقش و عملکرد خیابان فدائیان اسلام در طرح‌های فرادست.
1-1-2- بررسی اهداف، راهبرد و سیاست‌های تاثیرگذار طرح‌های فرادست و مصوب.

1-2- نظرسنجی از شهروندان، افراد ذی‌نفع و ذی‌نفوذ و نهادهای تاثیرگذار

1-2-1- نظرسنجی از کارفرما.
1-2-2- نظرسنجی از نهادها و سازمان‌های تاثیرگذار.
1-2-3- نظرسنجی از شهروندان و افراد ذی‌نفع و ذی‌نفوذ.

1-3- تعیین اهداف مقدماتی

1-4- تدقیق شرح خدمات

2- شناخت و تحلیل در سطوح سه گانه

2-1- بررسی حوزه فراگیر و تاثیر متقابل آن با حوزه‌های بلافصل و مداخله (خیابان فدائیان اسلام).

2-2- بررسی حوزه بلافصل و تاثیر متقابل آن با حوزه مداخله (خیابان فدائیان اسلام).

2-2-1- بررسی نظام اجتماعی – اقتصادی

2-2-1-1- بررسی تحولات اندازه و ترکیب جمعیتی حوزه بلافصل و تاثیر آن بر خیابان فدائیان اسلام.
2-2-1-2- بررسی قشربندی اجتماعی.
2-2-1-3- بررسی آسیب شناختی اجتماعی و تشخیص محل‌های ارتکاب جرم و علل آن.
2-2-1-4- بررسی تاثیر تجمع روزانه اقشار مختلف بر حوزه بلافصل.
2-2-1-5- بررسی ارزش اقتصادی اراضی و لای‌بندی و قانون‌مندی حاکم بر آن.
2-2-1-6- بررسی فعالیت‌های اقتصادی مستقر در حوزه و میزان نحوه رابطه آنها با شهروندان و با یکدیگر و استخراج فعالیت‌های تاثیرگذار بر حوزه مداخله.
2-2-1-7- بررسی وضعیت و نوع مالکیت.
2-2-1-8- بررسی دستاوردهایی که در صورت تحقق اهداف اقتصادی نصیب کسبه، ساکنین و شهروندان می‌شود.

2-2-2- بررسی کاربری اراضی

2-2-2-1- بررسی کاربری زمین و نقش و عملکرد آنها در سلسله مراتب شهری.
2-2-2-2- بررسی کیفیت کاربری‌ها به لحاظ تثبیت، رشد، زوال، همجواری و سازگاری و ناسازگاری.
2-2-2-3- بررسی کاربری‌ها با توجه به فضاهای قابل توسعه (خالی، بایر و …).
2-2-2-4- بررسی روند تحولات کاربری‌های تاثیر گذار و میزان نفع و ضرر آنها برای خیابان فدائیان اسلام.
2-2-2-5- بررسی نظم حاکم بین کاربری‌های عمده تاثیر گذار در حوزه بلافصل و چگونگی تاثیر آن بر عملکرد، ظاهر و مفهوم فضای شهری خیابان فدائیان اسلام.
2-2-2-6- بررسی کاربری‌های پیشنهادی طرح‌های فرادست و مصوب و تغییرات آنها براساس کمیسیون ماده پنج.

2-2-3- بررسی نظام ترافیک و حمل و نقل

2-2-3-1- بررسی وضعیت ترافیکی سواره و پیاده (سلسله مراتب، نوع استفاده از شبکه به تفکیک سواره، پیاده و کالا، آمار تردد سواره، پیاده و کالا در زمان اوج ترافیک با ذکر قلمرو و تراکم، تداخل سواره و پیاده، سرعت سفر و حرکت به تفکیک سواره و پیاده و دسته‌بندی وسیله سفر، نوع سفر و بررسی آن به نسبت حجم و ظرفیت سفر، آمار تصادفات حوزه و عامل و علت تصادفات).
2-2-3-2- نقش حوزه بلافصل و خیابان فدائیان اسلام در تولید و جذب سفر، شدت و ضعف آن، دسته‌بندی و تفکیک انواع حرکت‌ها و ویژگی آنها به تفکیک محورهای اتصال به خیابان فدائیان اسلام با توجه به کاربری‌های مولد سفر عمده، فعالیت‌های تاثیر گذار در انتقال ترافیک سواره و حمل بار حوزه بلافصل و محل تبدیل سفر شهری (پایانه‌ها).
2-2-3-3- بررسی مسیر و نحوه حرکت پیاده و سوار کردن مسافر توسط انواع وسایل نقلیه عمومی (با ذکر محدوده قلمرو و تراکم آن).
2-2-3-4- بررسی اهداف و برنامه‌های طرح‌های فرا دست و مصوب در نظام ترافیک حوزه بلافصل و خیابان فدائیان اسلام و تحلیل آنها به لحاظ تدابیر لازم در مدیریت و هدایت ترافیک برای جلوگیری از ترافیک عبوری، تاثیر راه‌های جدید الاحداث ناشی از اجرای برنامه‌ها، طرح‌های ویژه ترافیکی، میزان تخفیف ترافیک عبوری و آرام‌سازی آمد و شد (در صورت لزوم).
2-2-3-5- موقعیت و میزان ظرفیت موجود پارکینگ در حوزه بلافصل و نقش آن در خدمت‌رسانی به خیابان فدائیان اسلام و بررسی ظرفیت‌های بالقوه حوزه بلافصل در تامین پارکینگ برای خیابان فدائیان اسلام.

2-2-4- بررسی زیرساخت‌های تاسیسات شهری

2-2-4-1- بررسی وضعیت تاسیسات شهری موجود در حوزه بلافصل و امکانات بهره‌مندی شهروندان از آنها.
2-2-4-2- اخذ و تدوین معیارها، اصول و ضوابط تاسیسات شهری از ارگان‌های مربوطه.
2-2-4-3- بررسی برنامه‌ها و طرح‌های ارگان‌ها و سازمان‌های متولی تاسیسات شهری در حوزه بلافصل و خیابان فدائیان اسلام.

2-2-5- بررسی نظام کنترل و هدایت

2-2-5-1- بررسی سازمان‌ها و نهادهای تاثیرگذار و نحوه مداخله آنها در حوزه بلافصل و خیابان فدائیان اسلام.
2-2-5-2- نحوه ارتباط سازمان‌ها و نهادهای تاثیرگذار با یکدیگر و میزان تاثیرگذاری تصمیمات و اقدامات آنها در حوزه بلافصل و خیابان فدائیان اسلام.
2-2-5-3- بررسی امکان مشارکت و نحوه افزایش مشارکت‌ها به منظور ارتقاء کیفیت فضایی و اجرای برنامه‌ها.
2-2-5-4- بررسی مسائل و مشکلات ناشی از اجرای سیاست‌های نادرست مدیریت شهری در حوزه بلافصل.

2-2-6- بررسی نظام محیطی

2-2-6-1- بررسی و تاثیر شرایط متضاد دمایی بر عابران و رانندگان در حوزه بلافصل.
2-2-6-2- بررسی تاثیر کاربری‌ها و فعالیت‌های حوزه بلافصل بر ارتقاء دما و ایجاد آلودگی در خیابان فدائیان اسلام.
2-2-6-3- بررسی تاثیر جهت و شدت باد در کاهش یا افزایش آلودگی حوزه بلافصل.
2-2-6-4- بررسی نظام مدیریت شهری در رفع آلودگی‌های محیطی.

2-2-7- مطالعات ادارکی – رفتاری

2-2-7-1- بررسی رابطه ادراكی – فضایی ساكنین و شهروندان با خیابان فدائیان اسلام (عملكرد، میزان استفاده از فضا یا ظاهر آن، قابل رؤیت بودن آن، بار خاطراتی و اهمیت بار تاریخی – اجتماعی آن).
2-2-7-2- بررسی میزان تعلق‌خاطر شهروندان به جزء فضاهای حوزه بلافصل و خیابان فدائیان اسلام.
2-2-7-3- شناسایی قلمروهای ایجادکننده حس ارتباط با خیابان فدائیان اسلام.
2-2-7-4- شناسایی قلمروهایی ایجادکننده حس ورود به خیابان فدائیان اسلام.
2-2-7-5- شناسایی و تدوین سلسله‌مراتب نقاط و قلمروهایی از حوزه بلافصل كه در اذهان تولید گره، حوزه، لبه، مسیر و نشانه می‌كنند و بررسی ویژ‌گی‌های فضایی هركدام و اثرات آن در بروز فعالیت‌ها و نحوه رفتارهای استفاده‌كننده از فضا.
2-2-7-6- شناسایی جزءفضاهای با ارزش و عامل ارزشی آن به تفكیك عملكردی،‌ هنری، تاریخی.
2-2-7-7- شناسایی، دسته‌بندی و اولویت‌بندی ارزش نقاطی از حوزه بلافصل كه از شهر دیده می‌شود.
2-2-7-8- شناسایی، دسته‌بندی و اولویت‌بندی ارزش نقاطی از شهر كه از خیابان فدائیان اسلام دیده می‌شود.
2-2-7-9- مطالعه و بررسی مسیرهای حركتی ممتد و نحوه توالی فضایی كه در آن اتفاق افتاده است.
2-2-7-10 بررسی كریدورهای بصری و نقش آنها در ذهنیت فضائی استفاده‌كنندگان.

2-3- بررسی حوزه مداخله: خیابان فدائیان اسلام

2-3-1- بررسی نظام اجتماعی، اقتصادی

2-3-1-1- شناسایی، مطالعه و بررسی مراجعین به خیابان فدائیان اسلام و دسته‌بندی آنها (مطالعه و بررسی ساختار سنی، فرهنگی، اقتصادی مراجعین به حوزه دخالت مستقیم).
2-3-1-2- مطالعه و بررسی فعالیت‌ها، نوع، محل، شكل، حجم، زمان انجام فعالیت و دسته‌بندی آنها.
2-3-1-3- شناسایی، مطالعه و بررسی كسبه پیرامون خیابان فدائیان اسلام و مشتریان آنها براساس نوع خدمات، سطح و حوزه خدمت‌رسانی.
2-3-1-4- مطالعه رفتارها و بررسی ویژگی‌های رفتاری شهروندان در خیابان فدائیان اسلام و ثبت قرارگاه رفتاری آنان بر روی نقشه.
2-3-1-5- مطالعه میزان كنترل و نظارت عمومی بر خیابان فدائیان اسلام.
2-3-1-6- مطالعه و بررسی دستاوردهایی كه در صورت تحقق اهداف اقتصادی نصیب كسبه و ساكنین پیرامون خیابان فدائیان اسلام و شهروندان مراجعه كننده به فضا، می‌شود.

2-3-2- بررسی كاربری اراضی

2-3-2-1- مطالعه امكان وجود كاربری‌ها، فضاها و فعالیت‌های مورد نیاز ساكنین اطراف و شهروندان در خیابان فدائیان اسلام و بدنه‌های آن.
2-3-2-2- بررسی رابطه بین كاربری‌های خیابان فدائیان اسلام با كاربری‌های حوزه بلافصل (مكمل، متضاد و…)
2-3-2-3- شناسایی و معرفی كاربری‌های نامناسب مستقر در خیابان فدائیان اسلام.

2-3-3- بررسی نظام ترافیك و حمل و نقل

2-3-3-1- بررسی نحوه رسیدن عابرین از محدوده‌های اطراف به خیابان فدائیان اسلام.
2-3-3-2- مطالعه و بررسی تجهیزات وابسته به تأسیسات زیربنایی و شبکه ‌راه‌ها، سنخیت و تناسبات آنها با شبكه، دوام و كارایی آنها.
2-3-3-3- مطالعه و بررسی آرایش محیطی مربوط به شبكه ترافیكی خیابان فدائیان اسلام و نحوه استفاده و كارایی آنها.

2-3-4- بررسی زیرساخت‌های تأسیساتی

2-3-4-1- مطالعه و بررسی مكانیزم اجرایی طرح‌های ارگان‌ها و بررسی فایده و ضرری كه از نحوه انجام آن عاید شهروندان، ساكنین و كسبه خیابان فدائیان اسلام می‌شود.
2-3-4-2- مطالعه و بررسی مشكلاتی كه از عدم اجرای صحیح طرح‌ها، یا ناكارامدی مدیریت بهره‌وری و نگهداری تأسیسات شهری و عدم هماهنگی بین ارگان‌ها در خیابان فدائیان اسلام پیش می‌آید.
2-3-4-3- مطالعه ایجاد كانال مشترك تأسیسات شهری.

2-3-5- بررسی نظام محیطی

2-3-5-1- مطالعه و بررسی تأثیر تابش خورشید بر آسایش عابرین و تقویم نیاز سایه به آفتاب در جزء فضاها.
2-3-5-2- مطالعه و بررسی میزان رطوبت محیط برای آسایش عابران و بررسی تمهیدات جهت تنظیم رطوبت مطلوب.
2-3-5-3- بررسی وضعیت توپوگرافی و شیب‌ها در خیابان فدائیان اسلام.
2-3-5-4- مطالعه و بررسی وضعیت دفع آب‌های سطحی و زیرزمینی و امكانات و محدودیت‌هایی كه هر كدام در طراحی خیابان فدائیان اسلام بوجود می‌آورد.
2-3-5-5- شناسایی و بررسی نقاط انباشت برف و یخ‌زدگی در خیابان فدائیان اسلام.
2-3-5-6- شناسایی پوشش گیاهی موجود در خیابان فدائیان اسلام ، گونه‌بندی، كیفیت، محل و نقش و نگهداری و شرایط لازم پایداری و دوام گونه‌های گیاهی مناسب و بررسی مناسبت آنها با شرایط طبیعی خیابان فدائیان اسلام.
2-3-5-7- بررسی مشخصات خاك خیابان فدائیان اسلام و امكانات و میزان كارایی آن با ساخت‌وساز شهری و پوشش گیاهی.

2-3-6- مطالعات ادراکی – رفتاری

2-3-6-1- مطالعه رفتارهای شهروندان و بررسی ویژگی‌های آن در خیابان فدائیان اسلام (با ذكر محدوده و تراكم آن).
2-3-6-2- مطالعه و بررسی تراكم جمعیت روز و شب و زمان‌های اوج (ساكن و متحرك و…).
2-3-6-3- مطالعه و بررسی مشخصات و تعداد ورودی به خیابان فدائیان اسلام و محورهای متصل به آن.
2-3-6-4- شناسایی فضاهای جانبی مكمل خیابان فدائیان اسلام.
2-3-6-5- شناسایی عناصر مخل خیابان فدائیان اسلام از لحاظ ارتفاعی.
2-3-6-6- مطالعه و بررسی تضاد، تجانس و یا تقابل موجود بین ظاهر، عملكرد و مفهوم جزء فضاها با كلیت فضای خیابان فدائیان اسلام.
2-3-6-7- مطالعه تغییرات رفتاری فضا در مقاطع زمانی مختلف به فراخور شرایط خاص آن.
2-3-6-8- برداشت بدنه (قطعه‌بندی، پر و خالی، كیفیت و احجام ابنیه، قدمت، ارتفاع و طبقات كاربری‌ها، مالكیت‌ها، خصوصی و عمومی بودن، نوع سقف و…)، ابنیه ارزشمند (عملكردی، هنری، تاریخی و تركیبی از …) و بررسی كیفیت حاصل از آن در خیابان فدائیان اسلام.
2-3-6-9- بررسی پر و خالی قطعات، تراكم ساختمانی و كیفیت‌های فضایی ناشی از آن.
2-3-6-10- بررسی و تأثیر كیفیت ساخت فضاهای عمومی تأثیرگذار بر خیابان فدائیان اسلام (چه میزان در ارتقاء وجهه فضای شهری مفید یا مضر بوده است).
2-3-6-11- مطالعه و بررسی استعداد خیابان فدائیان اسلام برای پذیرش فعالیت‌های مكمل.
2-3-6-12- برداشت بدنه‌ها و نبش‌ها (خط آسمان، خط بام. خط غالب، خط ادراكی، خط زمین، خط مقطع، خطوط و پهنه‌های افقی و قائم، سطوح پر و خالی نما، كدر و شفاف، تقسیم‌بندی‌ها، تناسبات، ورودی‌ها، مصالح (جنس و رنگ و تركیب)، الحاقات، تزئینات، ریتم، فعالیت‌ها، سبك و…) و بررسی آنها جهت تدوین نظام و قانونمندی‌های موجود بین آنها.
2-3-6-13- برداشت و بررسی كف (خط ساختمان، شیب و توپوگرافی، سطوح سبز و آب‌نماها، تقسیم‌بندی‌ها و تناسبات،‌ مسیر آب‌های سطحی، فرورفتگی‌ها و برآمدگی‌های كف، موانع حركتی معلولین، كف‌سازی (جنس،‌ رنگ و تركیب) حریم‌ها و عرصه‌ها، سطوح سایه‌خور و آفتاب‌گیر، دسترسی‌ها و ورودی‌ها به تفكیك سواره و پیاده‌های پرحجم و بررسی آنها.
2-3-6-14- برداشت و مطالعه مبلمان شهری، احجام تندیس‌گونه و نقاشی دیواری (نوع، موقعیت جانمایی،‌ قدمت، فرم، رنگ، حرایم و متولی هر كدام)
2-3-6-15- مطالعه و بررسی نقش پوشش گیاهی و مبلمان شهری موجود در بروز رفتارها در خیابان فدائیان اسلام.

2-4- جمع‌بندی

2-4-1- تعیین معیارهای كیفی فضا.
2-4-2- تعیین نقاط قوت و ضعف، امكانات و تهدیدها در قالب جدول SWOT.
2-4-3- تدوین نمودار محمل مكانی آن بخش از موارد جدول SWOT كه می‌توانند بر روی نقشه پیاده شوند و بررسی امكاناتی كه برای طراح بوجود می‌آورند.

ب- مرحله دوم: تهیه طرح و برنامه

1- تنظیم اهداف، راهبرد، سیاست و برنامه

1-1- تثبیت مجدد اهداف كلان و خرد با توجه به برداشت‌های بندهای یک و دو.
1-2- تدوین راهبردها و سیاست‌های لازم برای خیابان فدائیان اسلام.
1-3- تدوین نظم انجام طرح و برنامه‌های ارگان‌های متولی در تأمین نیازهای حوزه بلافصل و خیابان فدائیان اسلام.
1-4- تدوین و تنظیم برنامه هماهنگی (مدیریتی، مالی، اجرایی، تشكیلاتی) طرح‌های ارگان‌های متولی فضا.
1-5- تنظیم طرح و برنامه نظام آمد و شد پیاده، سواره و کالا و تدوین ضوابط و مقررات مدیریت حركت، سرعت و زمان برای تقویم عادی و مواقع خاص.
1-6- تنظیم برنامه كاربری زمین، با توجه به نیازهای شهروندان در زمین‌های قابل توسعه و زمین‌های خالی و بایر حوزه بلافصل و خیابان فدائیان اسلام و تدوین ضوابط و طیف تغییركاربری.
1-7- پیشنهاد سطوح اشغال و نحوه پر و خالی اراضی حوزه خیابان فدائیان اسلام.
1-8- معرفی پروژه‌های معماری واقع در خیابان فدائیان اسلام به منظور مرمت، بهسازی، نوسازی، اولویت‌بندی پروژه‌های پیشنهادی، نحوه و مكانیزم اجراء و نیروهای مداخله‌گر (نظام و تشكیلات اجرایی).
1-9- طرح و برنامه كالبد خیابان فدائیان اسلام:

الف) طرح كف و محوطه‌سازی
ب) برنامه و طرح بدنه‌ها
پ) جانمایی مبلمان شهری
ت) طرح و برنامه پوشش گیاهی، نوع، محل
ث) طرح اطفاءحریق، تأمین روشنایی و آب آشامیدنی.

2- تنظیم معیار، ضوابط و مقررات

2-1- ارائه معیار، ضوابط و مقررات فعالیت‌های مجاز خیابان فدائیان اسلام.
2-2- ارائه ضوابط و مقررات برای هریک از عرصه‌های زیر در حوزه بلافصل و خیابان فدائیان اسلام:

الف) نحوه اشغال زمین
ب) تراكم ساختمانی
پ) نماهای شهری
ت) مبلمان و الحاقات و تزئینات اعیاد و وفیات
ث) كف و محوطه‌سازی
ج) پوشش گیاهی (نگهداری و مدیریت فصول)
چ) اطفاءحریق، روشنایی، تأمین آب و دسترسی‌های اضطراری.

3- مکانیزم اجراء (سازمان‌های متولی اجراء، زمانبندی و بودجه‌بندی)

3-1- اولویت‌بندی و زمان‌بندی اقدامات اجرایی طرح و برنامه خیابان فدائیان اسلام براساس حصول سریع‌تر اهداف
3-2- توجیه روند طبیعی تغییری كه تمهیدات پیش‌بینی شده در خیابان فدائیان اسلام پدید خواهد آورد.
3-3- پیشنهاد نوع، نحوه و مكانیزم و میزان مشاركت سازمان‌ها و شهروندان در پیشبرد برنامه‌های طرح.
3-4- تنظیم برنامه مدون كمیته پیگیری اجرا.
3-5- برآورد هزینه‌های اجرایی طرح و نحوه تأمین منابع ریالی آن.