اگر قصد شرکت در آزمون نظام مهندسی شهرسازی را دارید، آشنایی درست و بروز از منابع آزمون نظام مهندسی شهرسازی، مهمترین قدم برای موفقیت شماست. در این صفحه، فهرست کامل و طبقه‌بندی‌شده‌ای از منابع اصلی، کتاب‌های تکمیلی و نکات کلیدی آزمون گردآوری شده تا بتوانید با برنامه‌ریزی دقیق و مطالعه هدفمند، بهترین نتیجه را در آزمون کسب کنید.
مقررات ملی ساختمان و آیین‌نامه‌ها
مصوبات شورایعالی شهرسازی و معماری
تمرین و تحلیل سؤالات واقعی
ضوابط، شرح خدمات و کتاب‌ها
– قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان مصوب 1374 همراه با اصلاحات و الحاقات بعدی (لینک قانون)
– آیین‌نامه اجرایی قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان مصوب 1375 همراه با اصلاحات و الحاقات بعدی (لینک آیین‌نامه)
– مبحث دوم: نظامات اداری (ویرایش 1384)
– مبحث چهارم: الزامات عمومی ساختمان (ویرایش 1396)
– پیوست لازم‌الاجرای مبحث چهارم: ضوابط حاظتی – انتظامی ساختمان‌ها (ویرایش 1403)
– مبحث دوازدهم: ایمنی و حفاظت کار در حین اجرا (ویرایش 1392)
– مبحث بیستم: علائم و تابلوها (ویرایش 1396)
– مبحث بیست و یکم: پدافند غیرعامل (ویرایش 1395)
– مبحث بیست و دوم: مراقبت و نگهداری از ساختمان‌ها (ویرایش 1392)
– مبحث بیست و سوم: الزامات ترافیکی ساختمان (ویرایش 1401)
– مبحث بیست و چهارم: انطباق شهری ساختمان (ویرایش 1404)
– مصوبات موردی شورایعالی شهرسازی و معماری ایران از ابتدا تا سال 1395
– مصوبات شورایعالی شهرسازی و معماری ایران در سال‌های 1395 و 1396
– مصوبات شورایعالی شهرسای و معماری ایران در سال‌های 1397، 1398 و 1399
– مصوبات شورایعالی شهرسازی و معماری ایران در سال 1400
– جدول اول: فصل‌های 1، 2، 3، 7 و 9
– جلد پنجم: فصل‌های 2، 3 و 4
– جلد هشتم: فصل‌های 1 و 2
– جلد نهم: فصل‌های 1، 2، 3، 4 و 5
– جلد دهم: فصل‌های 1، 2، 3و 7
– جلد دوازدهم:فصل‌های 1 و 2
– قانون شهرداری‌ها مصوب 1334 و اصلاحات و الحاقات بعدی آن (لینک قانون)
– قانون تأسیس شورایعالی شهرسازی و معماری ایران مصوب 1351 و اصلاحات و الحاقات بعدی آن (لینک قانون)
– قانون تغییر نام وزارت آبادانی و مسکن به وزارت مسکن و شهرسازی و تعیین وظایف آن مصوب 1353 و اصلاحات و الحاقات بعدی آن (لینک قانون)
– قانون تعاریف و ضوابط تقسیمات کشوری مصوب 1362 و اصلاحات و الحاقات بعدی آن (لینک قانون)
– قانون تعاریف محدوده و حریم شهر، روستا و شهرک و نحوه تعیین آنها مصوب 1384 و اصلاحات و الحاقات بعدی آن (لینک قانون)
– آیین‌نامه استفاده از اراضی، احداث بنا و تأسیسات در خارج از حریم شهرها و محدوده روستاها مصوب 1391 و اصلاحات و الحاقات بعدی آن (لینک آیین‌نامه)
– آیین‌نامه نحوه بررسی و تصویب طرح‌های توسعه و عمران محلی، ناحیه‌ای، منطقه‌ای و ملی و مقررات شهرسازی و معماری کشور مصوب 1378 و اصلاحات و الحاقات بعدی (لینک آیین‌نامه)
– آیین‌نامه چگونگی اجرا و نظارت بر اجرای طرح‌های توسعه و عمران محلی، ناحیه‌ای، منطقه‌ای و ملی مصوب 1400 و اصلاحات و الحاقات بعدی آن (لینک آیین‌نامه)
– سایر قوانین و آیین‌نامه‌های مهم شهرسازی (لینک قوانین و آئین‌نامه‌ها)
– استاندارد سرانه کاربری های شهری تحت عنوان تعاریف و مفاهیم کاربری های شهری و تعیین سرانه آنها (دانلود استاندارد)
– سند پشتیبان الزامات و ضوابط عام شهر دوستدار کودک (دانلود ضوابط)
– ضوابط و مقررات شهرسازی و معماری برای افراد دارای معلولیت (دانلود ضوابط)
– شرح خدمات طرح جامع شهری – قرارداد تیپ شماره 12 (لینک شرح خدمات)
– شرح خدمات طرح جامع ناحیه – قرارداد تیپ شماره 19 (لینک شرح خدمات)
– چارچوب، راهنما و شرح خدمات تهیه طرح‌های جامع شهری با نگرش و روش نوین (لینک شرح خدمات)
– بازنگری و اصلاح شیوه‌نامه شناسایی محدوده‌ها و محلات هدف بهسازی، نوسازی و بازآفرینی شهر (دانلود شیوه‌نامه)
– کتاب طراحی فضاهای شهری در ایران نوشته دکتر جهانشاه پاکزاد – جلد 1 و 2
* در صورت تناقض بین مباحث مقررات ملی ساختمان و سایر مدارک یا کتاب‌های راهنما، مباحث مقررات ملی ساختمان ملاک عمل خواهد بود.
خیر، معمولاً منابع هر ۲ تا ۳ سال یک‌بار به‌روزرسانی می‌شوند. اما توصیه می‌شود قبل از ثبت‌نام، اطلاعیه سال جاری را بررسی کنید تا از آخرین تغییرات مطمئن شوید.
تمام مباحث مقررات ملی که برای رشته شهرسازی هستند، یعنی مباحث 2، 4، 12، 20، 21، 22، 23 و 24 از اهمیت بالایی برخوردارند. اما معمولاً مباحث جدیدتر تا چند سال بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرند. جدیدترین مبحث مقررات ملی ساختمان هم در حال حاضر مبحث 24 یعنی انطباق شهری ساختمان است که احتمالا از سال آینده (سال 1405) مورد توجه بیشتری قرار بگیرد.
بله، منابع دانشگاهی به‌ویژه در حوزه مبانی نظری شهرسازی و طراحی شهری، درک مفهومی شما را عمیق‌تر می‌کند و برای پاسخ به سؤالات تحلیلی بسیار مفید است. اما به عنوان منابع اصلی با اهمیت بالا به حساب نمی‌آیند.
ترکیب مطالعه مباحث اصلی با خلاصه‌نویسی و مرور سوالات سال‌های قبل. پیشنهاد می‌شود ابتدا مباحث پرتکرار را بخوانید و سپس سراغ جزئیات بروید.
تمامی منابع ذکر شده از اهمیت بالایی برخوردارند، اما اغلب مباحث مقررات ملی ساختمان و قوانین و آیین‌نامه‌ها و ضوابط و مصوبات شورایعالی از اهمیت بالاتری برخوردار بوده و حجم بیشتری از سوالات را به خود اختصاص می‌دهند.
به‌طور میانگین، ۲ تا ۳ ماه مطالعه روزانه ۲–۳ ساعته برای داوطلبانی که آشنایی پایه‌ای دارند، کافی است. البته برنامه‌ریزی و خلاصه‌برداری و دسته‌بندی منظم منابع مطالعه شده (باتوجه به کتاب باز بودن آزمون) اهمیت بیشتری از حجم مطالعه دارد.
