دستورالعمل نحوه تعیین آستانه مغایرت اساسی طرح جامع شهری

دستورالعمل نحوه تعیین آستانه مغایرت اساسی طرح جامع شهری:

به استناد ماده ۲ قانون تاسیس شورای‌عالی شهرسازی و معماری و در اجرای ماده ۴۴ آیین‌نامه نحوه بررسی و تصویب طرح‌های توسعه و عمران محلی، ناحیه‌ای، منطقه‌ای و ملی و مقررات شهرسازی و معماری کشور مصوب ۱۳۷۸ و تبصره یک آن، دستورالعمل نحوه تعیین آستانه‌های مغایرت اساسی طرح‌های توسعه و عمران شهری به شرح ذیل ابلاغ می‌گردد. از تاریخ ابلاغ این دستورالعمل مشاورین تهیه‌کننده طرح‌ها موظفند آستانه دقیق و شفاف ایجاد مغایرت اساسی را در چارچوب زیر تعیین و به عنوان یکی از اسناد طرح در مجلد ضوابط و مقررات ارائه نمایند این آستانه‌ها در قالب موارد چهارگانه زیر تقسیم‌بندی می‌گردد:

الف- سازمان فضایی شهر

۱- تغییر در نقش و عملکرد اصلی شهر مغایرت اساسی است. مشاورین تهیه‌کننده طرح‌ها موظفند ضمن معرفی نقش اصلی شهرها آستانه‌هایی را که منجر به تغییر نقش شهر می‌گردد معرفی نمایند.

۲- تغییر یا ایجاد یا حذف مراکز و هسته‌های عملکرد اصلی شهری مغایرت اساسی است. مشاورین تهیه‌کننده طرح‌ها موظفند مراکز و هسته‌های عملکرد اصلی شهر را معرفی نمایند.

۳- معابر

1-3- تغییر در نقش و عملکرد معابری که در سازمان فضایی شهر نقش اصلی دارند مغایرت اساسی است مشاور موظفند در این بخش معابر مذکور را تعیین و معرفی نمایند.

تبصره: هرگونه ایجاد معبر شریانی جدید مغایرت اساسی است.

2-3- هرگونه تغییرات در نقش و عملکرد و عرض شبکه معابر و بازگشایی معبر جدید و یا حذف معابر موجود در بافت‌های تاریخی مغایرت اساسی است.

۴- ایجاد تغییر اساسی و جابجایی یا حذف خطوط راه آهن، مترو، فرودگاه و منوریل مغایرت اساسی می‌باشد که تعیین دقیق مصادیق آن بسته به شرایط هر شهر توسط مشاور طرح جامع تعیین می‌گردد.

۵- تغییر و حذف و جابجایی کاربری‌هایی که در سازمان فضائی شهر نقش اصلی مغایرت اساسی است. تعیین آستانه در این بخش شامل معرفی کاربری‌های مذکور و مقیاس عملکرد آنها و تعیین میزان تغییرات آنها خواهد بود.

۶- تغییر در محدوده بافت‌های نیازمند مداخله خاص مغایرت اساسی می‌باشد.

تبصره: بافت مذکور شامل بافت تاریخی، بافت فرسوده، سکونتگاه غیررسمی بر مبنای ضوابط مراجع مرتبط در اسناد طرح جامع تعیین می‌گردد.

7- تغییرات در نظام تقسیمات کالبدی شهر مغایرت اساسی است.

8- تهیه طرح‌های موضوعی – موضعی خارج از سیاست‌های طرح جامع و تغییر الویت آنها (درصورتی‌که اولویت‌بندی خاصی برای آن در طرح ذکر شده و رعایت اولویت دارای اهمیت باشد جزء اساس طرح تلقی گردد).

ب- احتمالات جمعیتی و ظرفیت جمعیت‌پذیری شهر

۱- تغییر در سال افق طرح جامع مغایرت اساسی محسوب می‌گردد.

۲- تغییرات کاربری و ضوابط و مقررات موثر بر ظرفیت جمعیت‌پذیری شهر مغایرت اساسی است لذا مشاورین تهیه‌کننده طرح‌های جامع موظفند آستانه ایجاد مغایرت اساسی را در موارد زیر مشخص کنند:

• تغییر در تراکم ساختمانی شهر یا واحدهای تقسیمات شهری
• تغییرات حدنصاب تفکیک شهر یا واحدهای تقسیمات شهری
• تغییرات حداقل سرانه فضای باز
• واحد پذیری (تعداد واحد در هکتار)
• تغییرات در سطح اشغال استقرار بنا

ج- جهات و حدود کلی توسعه

۱- تغییر در محدوده شهر مغایرت اساسی محسوب می‌گردد. (با رعایت مفاد بند الحاقی به ماده ۶ قانون اصلاح موادی از قانون تعاریف و ضوابط تقسیمات کشوری و قانون تعاریف محدوده و حریم شهرها) تعیین آستانه مغایرت در این بخش شامل اظهار نظر مشاور تهیه‌کننده طرح جامع در خصوص میزان تغییرات ناشی از تدقیق خط محدوده در اجرای ماده ۵ قانون تعاریف محدوده و حریم شهرها و یا اولین طرح تفصیلی می‌باشد که منجر به مغایرت اساسی می‌گردد.

۲- تغییر در شکل و مساحت حریم شهر و تغییر و جابجایی پهنه‌های حریم و ضوابط استقرار فعالیت در آنها مغایرت اساسی می‌باشد.

3- تغییر محدوده روستاهای واقع در حریم شهر با توجه به تاثیرات کالبدی در سطح و عملکرد حریم شهر مغایرت اساسی می‌باشد.

تبصره: مشاورین تهیه‌کننده طرح جامع موظفند جهت کنترل این بند آخرین محدوده مصوب طرح هادی روستاهای واقع در حریم شهر را در سند پهنه‌بندی حریم طرح جامع ارائه نمایند.

د- سطوح و سرانه‌های کاربری‌های شهری

۱- تغییر سرانه کاربری‌های خدماتی طرح جامع شهر مغایرت اساسی است مشاورین تهیه‌کننده طرح‌های جامع موظفند عناوین این خدمات (شامل تمام یا بعضی از سرانه‌های خدماتی، بسته به شرایط شهر) و آستانه ایجاد مغایرت‌های اساسی در آنها را مشخص نمایند.

۲- تغییر کاربری عرصه‌های باغی و زراعی و نهالستان‌های منابع طبیعی واقع در محدوده شهرها مغایرت اساسی است. حد دقیق عرصه‌های مشمول این بند در طرح جامع هر شهر توسط مشاور تهیه‌کننده طرح مشخص می‌گردد.

۳- تغییر کاربری و حریم عرصه‌های هویت‌بخش شهری اعم از عرصه‌های تاریخی فرهنگی و زیست‌محیطی و عرصه‌های طبیعی داخل محدوده (اعم از دریاچه، برکه، تالاب، مسیل، رودخانه، چشمه، قنات، چاه، جنگل طبیعی و دست کاشت، ارتفاعات جاذبه‌های گردشگری و طبیعی و ميراث صنعتی) مغایرت اساسی است که مصادیق دقیق آنها و آستانه مغایرت اساسی آنها توسط مشاور طرح مشخص می‌گردد.

کلیه مغایرت‌های اساسی، پس از بررسی در کارگروه امور زیربنایی و شهرسازی و تصویب شورای برنامه‌ریزی و توسعه استان در شورای‌عالی شهرسازی و معماری ایران بررسی و تصمیم‌گیری می‌گردد. در صورت وجود ابهام و اشکال و اختلاف نظر (موضوع تبصره ماده ۷ قانون تأسیس شورای‌عالی شهرسازی و معماری ایران و به استناد تبصره ماده ۴۵ آیین‌نامه نحوه بررسی و تصویب طرح‌ها)، در صورتی که خارج از چارچوب این دستورالعمل نباشد دبیر شورای‌عالی شهرسازی و معماری مرجع رفع ابهام تعیین شده‌اند و می‌تواند راساً موضوع را مورد بررسی و تصمیم‌گیری قرار دهد.

ضمناً با توجه به اینکه تعدد مصوبات موردی (مغایرت غیراساسی) کمیسیون ماده ۵ می‌تواند در طی زمان تغییرات اساسی را در شهر ایجاد نماید، ارزیابی دوره‌ای مصوبات آن کمیسیون از این منظر مهم و قابل تأکید است. لذا دبيرخانه کمیسیون ماده ۵ استان‌ها موظفند ضمن ارسال کلیه مصوبات کمیسیون ماده ۵ استان مطابق آیین‌نامه نحوه بررسی و تصویب طرح‌ها هر شش ماه گزارش میزان مغایرت‌های غیراساسی را نیز به تفکیک شهر به دفتر نظارت بر طرح‌های توسعه و عمران ارائه نمایند. در خصوص طرح‌های هادی شهری مرجع تشخیص و تصویب مغایرت اساسی مراجع تصویب‌کننده طرح‌های مذکور خواهند.