ضوابط حفظ حریم و اراضی مجاور راه‌ها در محدوده حریم شهرها
ضوابط حفظ حریم و اراضی مجاور راه‌ها در محدوده استحفاظی و حریم شهرها با اصلاحات و الحاقات بعدی مصوب 1368/03/01 شورایعالی شهرسازی و معماری ایران
تعداد بند: 5
سال تصویب: 1368
ضوابط حفظ حریم و اراضی مجاور راه‌ها در محدوده استحفاظی و حریم شهرها :
به منظور کنترل ساخت و سازهای اطراف جاده‌های بین شهری و کمربندی‌ها کـه عموماً منجـر بـه توسعه بی‌رویه شهرها به سمت جاده‌های مذکور می گردد، شورایعالی شهرسازی و معماری ایران در جلسه مورخ 1368/3/1 ضوابط زیر را تصویب نمود:
1- اراضی واقع در حد فاصل جاده‌های کمربندی و محدوده قانونی شهرها و همچنین تـا عمـق 150 متر از حد حریم قانونی راه در بر خارجی جاده‌های مذکور چنانچه در خارج از محدوده استحفاظی طرح‌های مصوب جامع یا هادی واقع شده‌اند به محدوده‌های مذکور اضافه می‌گردند مگر اینکه فاصله کمربندی از محدوده وسعت اراضی فی‌مابین بـه حدی باشـد کـه در طـول عمـر طـرح تأثیری در میزان و جهت گسترش شهر نداشته و اجرای مقررات نظارت بر حریم استحفاظی را عملاً غیرممکن بسازد که تشخیص آن با کمیسیون ماده 5 شـورای‌عـالی شهرسازی و معماری ایـران در شهرهای دارای طرح جامع و مراجع و مقامات مسئول بررسی و تصویب طرح‌های هادی حسب مورد خواهد بود.
2- ایجاد هرگونه ساختمان و تأسیسات تا عمق 150 متر از بر حریم راه در طرفین جاده‌های کمربندی واقع در حریم‌های استحفاظی و همچین ایجاد هر نوع راه دسترسی هم سطح بـه جاده‌های مذکور ممنوع است.
3- احداث هرگونه ساختمان و تأسیسات در طرفین کلیه راه‌های بین شهری واقع در محدوده استحفاظی و حریم شهرها به عمق 150 متر از بر حریم قانونی راه و همچنین ایجاد راه‌های دسترسی هم سطح به جاده اصلی ممنوع است مگر در مورد کاربری‌های خاص که هم محل کاربری و همراه‌های دسترسی لازم در قالب طرح‌های مصوب جامع و تفصیلی و هادی عیناً ترسیم شده یـا ضوابط مربوط به آنها تعیین شده باشد.
تبصره 1- تأسیسات لازم برای بهره‌برداری (کشت، داشت و برداشت) از زمین‌های کشاورزی و باغات و همچنین خطوط پایه‌های انتقال نیروی برق و شبکه‌های مخابراتی، پل‌ها و تونل‌های واقع در مسیر راه‌ها، لوله‌های انتقال نفت و گاز، کانال‌ها و شبکه‌های آبیاری، خطوط و لوله‌های آبرسانی، سیل‌بندها و سیل‌گیرها، از شمول بندهای فوق مستثنی و تابع قوانین و مقررات مربوط به خود هستند.
تبصره 2- کمیسیون‌های ماده 5 یا مراجع تصویب طرح‌های هادی حسب مورد و در صـورت لزوم می‌توانند جاده‌های ارتباطی دیگری را نیز که از شهر به روستاها و یا نقاط دیگری در اطراف شـهر منتهی می‌شوند مشمول این مقررات بنمایند. که در این صورت حریم حفاظتی آنها تـا 50 متـر قابل تقلیل است همچنین حریم حفاظتی جاده‌های بین شهری در مواردی که از روستا عبور می‌نمایند نیز چنانچه در قالب طرح‌های بهسازی یا هادی روستائی مورد طراحی قرار گیرد تا 50 متر قابل تقلیل است.
4- کلیه کارگاه‌ها و واحدهای صنعتی و صنفی و تجاری و خدماتی و نظایر آن موجود در دو طرف راه‌های موضوع این مصوبه می‌بایست به مجموعه‌های متمرکز جدید منتقل شوند.
شهرداری‌ها در مورد حریم موضوع ماده 99 و مراجع مسئول صدور پروانه و نظارت در حدفاصل حریم شهرداری تا محدوده نهایی طرح‌های جامع و هادی موظفند محل‌های مناسب برای انتقال این گونه واحدها را با همکاری ادارات کل مسکن و شهرسازی استان‌ها براساس طرح‌های مصـوب توسعه شهری تعیین تسهیلات لازم را برای انتقال فراهم نمایند. و وزارت مسکن و شهرسازی با استفاده از امکانات سازمان زمین شهری و خصوصاً با استفاده از اراضی دولتی تحقق امر فوق را تسهیل خواهد کرد.
محل‌های قبلی براساس تصویب مراجع قانونی مقرر حسب مورد به فضاهای سبز و یا سایر کاربری‌های عمومی تبدیل و اعمال هرگونه کاربری خصوصی مغایر با آن ممنوع است.
5- آن قسمت از حریم راه‌ها که در داخل محدوده‌های قانونی و حریم شهرها واقع می‌شود و اضافه بر عرض سواره و پیاده رو می‌باشد، به منظور کمک به پاکیزگی و زیبائی منظر ورودی شهرها و جلوگیری از باز کردن راه دسترسی برای ساخت و سازهای بعد از حریم راه توسط شهرداری‌ها در محدوده امکانات آنها و با هماهنگی وزارت راه و ترابری برای درختکاری و ایجاد فضای سبز مورد استفاده قرار خواهد گرفت.